Standart C Programlama Dili

1.6. Tip Dönüşümü Ve Kalıplar

Bir işleç, işlenen(ler)ine uygulandığı zaman, belirli bir tipten bir değer oluşturur. Meydana çıkan değerin tipi, işlecin işlenen(ler)ine, işlecin kendisine ve tip dönüşümü kurallarına bağlıdır. Örneğin, x+y ifadesinin değeri hesaplandığı zaman, x ve y tamsayı ise ortaya çıkan değerin tipi de tamsayı olur. C dilinde işleçlerin çoğu, değişik tiplerde işlenenleri kabul ettikleri için genel olma özelliğini taşır. Örneğin, yukarıdaki ifadede eğer y double olsaydı, ortaya çıkacak değer de double tipinde olacaktı.

Değişik tipte işlenenlerin bulunduğu ifadelere karışık-tip ifadeler denir. Karışık-tip ifadelerin değerleri hesaplandığında, ara ve/veya sonuç değerlerin tipleri, ya dolaylı olarak otomatik tip dönüşümüyle belirlenir yada açık olarak kalıp kullanılarak kontrol edilir.

Değişik tipten iki işlenen varsa, C dili kurallarına göre, otomatik tip dönüşümü uygulanır. Bu kurallar şöyledir:

1. Önce, char ve short olan işlenenleri int’e veya gerekiyorsa unsigned’a dönüştür.
2. Sonra, aşağıdaki listeye uygun bir şekilde, düşük tipten olan işlenenin tipini daha yüksek tipten olanınkine dönüştür:

Tip dönüşümü üzerine birkaç örnek. i, j’nin int, x’in float, d’nin double ve c’nin char olduğunu kabul edin.

i = j + x + d;
c = c + 'A' - 'a';

İlk ifadede, j float’a dönüştürülür, j+x’in değeri double’a dönüştürülür ve j+x+d’nin değeri double’dan int’e çevrilir. İkinci ifadede, c’deki küçük harfi büyüğe çevirmek için tamsayı aritmetiği kullanılır.

Otomatik tip dönüşümü, programlarda önemli bir hata kaynağı olduğu için, tip dönüşümünün, açıkça kalıplar kullanılarak, kontrol edilmesi önerilir. Bir kalıp, basitçe, ifadenin önüne konulan parantez içine alınmış bir tiptir; yani,

(tip)ifade

ifadenin tipinin parantez içine alınmış olan tipe dönüştürüleceğini gösterir. Gerçekte, parantez içine alınmış olan tip, ifadenin değerini amaçlanan tipe dönüştüren özel bir işleçtir. Bu işlecin önceliği diğer tekli işleçlerin önceliği ile aynıdır. İşte bazı örnekler. x, y, z’nin float, i, j’nin int olduğunu varsayın. y ve z’nin hesaplanmasındaki farka dikkat edin.

x = (float) i;
y = (float) (i / j);          /* int bölme işlemi */
z = (float) i / (float) j;    /* float bölme işlemi */
i = (int) (x * (float) j);