0.3. Kullanılan Sistem
C taşınabilir bir dil
olmasına rağmen—ki, bu da, belirli bir sistem için yazılmış olan bir C
programının başka bir sisteme aktarıldığında, orada başarılı bir
şekilde derlenip yürütülebileceği anlamına gelir—sistemler
arasında bazı farklılıklar olabilmektedir.
Bu kitabın ilk uyarlamasında verilen program veya program parçaları Microsoft QuickC Uyarlama 1.01 (1988), Microsoft C Derleyicisi Uyarlama 5.00 (1987) ve Microsoft C/C++ Eniyileştirici Derleyicisi Uyarlama 8.00 (1993) kullanılarak denenmişti. Kullanılan işletim sistemleri, IBM uyumlu bir PC’de çalışan MS-DOS uyarlama 3.20’den (1986) uyarlama 6.22’ye (1994) kadar değişen 16 bitlik ortamlar idi.
Kitabın son uyarlaması için, aşağıda detayları verilen, iki unix-benzeri ortamda GNU Derleyici Koleksiyonu (GCC) kullanılmıştır.
Linux Ortamı
Ubuntu Linux ortamındaki 64 bit GNU Project C and C++ Compiler uyarlama 10 ve üstü. Programlar genelde
cc -std=c17 -pedantic -Wall -s kaynak_dosyası.c
komutu ile derlenmiştir. Bu şekilde derlenen bir programı (a.out) çalıştırmak için
./a.out
komutunu girmek yeterlidir. C programlamayı öğrenmek için en ideal sistem budur. Zamanla 32 bitlik Linux ortamlarının tamamen kullanımdan kalkacağını dikkate alarak, 64 bitlik Linux ortamlarının tercih edilmesi gerekmektedir.
Cygwin Ortamı
64 bitlik Microsoft Windows altında çalışan Red Hat Cygwin ortamındaki 64 bit GNU Project C and C++ Compiler uyarlama 10 ve üstü. Programlar genelde
cc -std=c17 -pedantic -Wall -s kaynak_dosyası.c
komutları ile derlenmiştir. Bu şekilde derlenen bir programın (a.exe) çalışması için 64 bitlik Cygwin ortamına (cygwin1.dll) ihtiyacı vardır. Eğer derlenen programın bu ortama bağımlı olmasını istemiyorsanız, sadece Windows programı oluşturan aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:
i686-w64-mingw32-gcc -std=c17 -pedantic -Wall -s kaynak_dosyası.c x86_64-w64-mingw32-gcc -std=c17 -pedantic -Wall -s kaynak_dosyası.c
Birinci komut 32 bitlik Windows programı (a.exe) oluşturmak için, ikinci komut ise 64 bitlik Windows programı oluşturmak için kullanılabilir. Bu kitapta verilen bazı örnekler Windows programı oluşturmak için derleme yapıldığında farklı sonuçlar verebilir. Önerilen yöntem Cygwin ortamı için derleme yapmak veya en iyisi yukarıda anlatılan Linux ortamını kullanmaktır. 32 bitlik ortamların aşamalı olarak kullanım dışı kalacağını dikkate alıp, mümkün olduğu kadar 64 bitlik ortamlar kullanılmalıdır.
Bu bölümde verilen komut örnekleri sonrasında ortaya çıkan çalıştırılabilir
program dosyasının adı Windows’ta a.exe, Linux’ta
a.out olur. Eğer dosyanın sizin istediğiniz isimde oluşmasını
istiyorsanız, komutun sonuna
-o dosya_ismi
ekleyebilirsiniz. Bu ortamların nasıl kullanılabileceği konusunda daha detaylı
bilgiler kitabın eklerinde verilmiştir.
Eğer kendi ortamınızda uygun bir C derleyiciniz yoksa, bir Web tarayıcısı üzerinden de programlarınızı derleyip çalıştırabilirsiniz. Yaygın olarak kullanılan web tabanlı derleyici ortamları arasında, Wandbox, Replit, codingground, ideone.com, CodeChef, codepad, OnlineGDB, Programiz ve Godbolt Compiler Explorer bulunmaktadır.